جراحی لاغری کودکان؛ شرایط، محدودیت ها و …

کودکان بسیار چاق برای کاهش وزن تحت عمل جراحی لاغری قرار می‌گیرند. بعضی شواهد مزایای این عمل را تأیید می‌کنند اما این عمل برای همه کودکان مناسب نیست.

برای کمک به کاهش وزن بزرگسالان چاق، جراحی لاغری امر متداولی است اما آیا جراحی لاغری برای کودکان بسیار چاق نیز استفاده شود؟

پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند که این عمل می‌تواند برای نوجوانان سودمند باشد. نوجوان‌های چاق در معرض خطر هر چیزی از فشارخون بالا گرفته تا سطوح غیرطبیعی گلوکز قرار دارند که بعدها در سنین بالاتر منجر به حمله قلبی می‌شود. به همین دلیل است که نتیجه پژوهش‌های انجام شده «مطالعه بلندمدت جراحی لاغری نوجوان‌ها» نشان می‌دهند که این جراحی برای نوجوان حقیقتاً نجات‌بخش است.

در مطالعه ای پژوهشگران، ۲۴۲ شرکت‌کننده را تحت مطالعه قرار دادند که ۳۳ درصد از آنها حداقل دارای سه عامل ریسک بیماری قلبی عروقی بودند. سه سال پس از انجام جراحی‌، پژوهشگران بیان کردند که تنها ۵ درصد از شرکت‌کنندگان همچنان دارای سه عامل ریسک یا بیشتر هستند. میانگین سن شرکت‌کنندگان پیش از عمل جراحی ۱۷ سال بود و ۷۶ درصد از آنها زن و ۷۲ درصد از آنها سفیدپوست بودند.

میانگین شاخص توده بدنی شرکت‌کنندگان ۵۱ بود. از ۲۴۲ شرکت‌کننده، ۱۶۱ نفر از آنها جراحی بای‌پس ، ۶۷ نفر جراحی اسلیو معده انجام داده بودند. این اولین پژوهش در مقیاس بزرگ است که بر روی عوامل پیش‌بینی‌کننده تغییر ریسک بیماری‌های قلبی عروقی در میان نوجوان‌ها پس از انجام جراحی لاغری انجام شد.

مشکل چاقی کودکان و نوجوانان

چاقی رایج‌ترین بیماری مزمن در دوران کودکی به شمار می‌رود. چاقی بیماری پیچیده‌ای است که گزینه‌های درمانی زیادی برای آن وجود ندارد. ترکیب ژنتیک و عوامل محیطی منجر به چاقی کودکان می‌شود. از جمله مشکلات شایع مرتبط با چاقی عبارتند از دیابت نوع 2 ، فشارخون بالا، وقفه تنفسی در خواب‌، بیماری کبد چرب غیرالکلی، زندگی کم‌کیفیت و مشکلات مربوط به‌سلامت روان. تعداد زیادی از کودکان مبتلا به چاقی در بزرگسالی همچنان چاق خواهند بود. اگر چاقی آغاز شده در دوران کودکی درمان نشود‌، تا حد زیادی امید به زندگی را کاهش می‌دهد. بنابراین جراحی لاغری کودکان می‌تواند گزینه ای برای کودکان چاق باشد.

چاقی چه تأثیری بر روی کودکان دارد؟

در وهله اول‌، کودک چاق در اوایل دوره زندگی خود بیماری‌های متعددی را تجربه می‌کند. دوم‌، کودکان به دلیل وزن خود با تبعیض و تحقیر مواجه می‌شوند.
اغلب کودکان و نوجوان‌های چاق در معرض رفتار قلدرمآبانه قرار می‌گیرند. این قلدری می‌تواند در کلاس درس‌، در محله یا حتی در خانه رخ دهد. شناخت این نوع رفتار و برطرف‌کردن سریع آن اهمیت بسیار زیادی دارد. ائتلاف اقدام برای چاقی (OAC) سازمانی غیرانتفاعی باهدف آموزش و حمایت از افراد چاق است و منابع ارزشمندی در مورد تحقیر به‌خاطر چاقی ارائه می‌دهد.

چگونه باید چاقی کودکی را درمان کنیم؟

ممکن است این سوال شما هم باشد «می‌دانم که کودکم چاق است اما نمی‌دانم باید چه کاری انجام دهم». این امر غیرعادی نیست. درمان چاقی دوران کودکی شبیه به درمان چاقی دوران بزرگسالی است‌، هرچند لازم است تا درباره درمان با کودکتان صحبت کنید. کودکان اغلب احساسات خود را ابراز نمی‌کنند زیرا می‌ترسند که والدین خود را ناامید کنند.

درمان‌های مختلفی برای چاقی کودکی وجود دارند. این درمان‌ها عبارتند از: تغییرات رفتاری و تغییر در سبک زندگی‌، دارودرمانی و جراحی لاغری کودکان. در این بخش صرفاً بر روی جراحی لاغری تمرکز می‌کنیم. کودکان مبتلا به چاقی شدید با شاخص توده بدنی ۱۲۰ درصد بالاتر از نود و پنجمین صدک‌، برای دستیابی به وزن سالم به ترکیبی از هر سه درمان فوق‌الذکر نیاز دارند.

مزایای کاهش وزن برای کودکان

پژوهشگران بیان می‌کنند که کاهش وزن در کنار سنی که جراحی لاغری در آن انجام شده است، منجر به کاهش عوامل خطر بیماری‌های قلبی عروقی می‌شود. سایر عوامل عبارتند از شاخص توده بدنی پیش از جراحی‌، جنسیت و نژاد. زنانی که کاهش وزن زیادی داشته‌اند و در زمان انجام جراحی سن آنها کمتر بوده است، در نتیجۀ جراحی شانس بیشتری برای کاهش عوامل خطر خواهند داشت.

در بین افراد جوان‌تر در مقایسه با بیماران مسن‌تر، اختلال چربی خون (کلسترول بالا) با احتمال بیشتری رفع شده است. علاوه بر این‌، فشارخون بالا در زنان با احتمال بیشتری نسبت به مردان کاهش پیدا می‌کند.

همچنین میان تغییر در عوامل خطر بیماری‌های قلبی عروقی و کاهش وزن پس از عمل جراحی ارتباط مستقیم وجود دارد. نتایج تحقیقات نشان می دهد بیمارانی که در زمان جراحی سن کمتری دارند با احتمال بیشتری بهبود اختلال چربی خون و عادی‌سازی پروتئین واکنشی C با حساسیت بالا (علامت التهاب) را تجربه می‌کنند که نشان می‌دهد انجام هرچه سریع‌تر جراحی لاغری حتی برای نوجوان‌ها نیز مزایایی دارد.

آیا جراحی لاغری گزینه خوبی برای همه کودکان مبتلا به چاقی مفرط است؟

پاسخ پزشکان به این سوال متفاوت است. بعضی معتقدند: لازم است برای هر نوجوان مبتلا به چاقی مفرط که با استفاده از رژیم غذایی‌، ورزش و تغییر سبک زندگی نتوانسته است به کاهش وزن چشمگیری برسد‌، جراحی لاغری در نظر گرفته شود. همچنین در حال حاضر هیچ محدودیت سنی برای کودکان وجود ندارد. نتایج جراحی لاغری بر روی سنین پیش از نوجوانی در حال بررسی است. به‌جای تعیین سنی که جوان‌ترین بیماران باید داشته باشند‌، باید نیازهای هر بیمار بر مبنای مجزا و باتوجه‌به خطرات و مزایای مربوطه موردتوجه قرار گیرد.

نظر پزشکان در مورد جراحی چاقی کودکان

بر اساس نظر برخی دیگر از پزشکان پژوهشگر این حیطه: این عمل جراحی بر روی کودکان ۸ ساله نیز انجام می‌شود. هرچند، دلیل مواردی ازاین‌دست ابتلای هم‌زمان به چند بیماری است. جراحی خطراتی دارد از جمله کمبود احتمالی مواد مغذی و نوع عمل جراحی نیز بر سطح کمبود ویتامین تجربه شده توسط کودکان نیز تأثیر می‌گذارد.

نظر گروهی دیگر از پزشکان

همچنین عده ای دیگر جراحی لاغری کودکان را نمی‌پذیرند، مگر اینکه واقعاً آخرین راهکار باشد. از نظر ایشان بررسی تعداد موارد بسیار زیاد جراحی سودمند است زیرا داده‌ها نشان می‌دهند که جراحی لاغری می‌تواند مشکلات مربوط به سلامتی را از بین ببرد. برای مثال‌، می‌توان برای یک نوجوان ۱۴ ساله مبتلا به دیابت و بیماری قلبی استثنا قائل شد. احتمالاً نوجوان (و والدین او) جراحی را به‌عنوان راهکاری جادویی می‌بینند و با بزرگ جلوه‌دادن مزایای آن‌، جنبه‌های منفی آن را نادیده می‌گیرند. قطعاً نوجوان ۱۳ ساله‌ای که تنها هدفش این است که دیگر تحت تمسخر قرار نگیرد نمی‌تواند رضایت آگاهانه بدهد و درک کند که واقعاً جراحی چه معنایی دارد.

همچنین این عمل جراحی رفتارهای غذایی ناسالم را اصلاح نمی‌کند و بنابراین متقاضیان جراحی باید برای موفقیت جراحی لاغری مربوط به کودکان‌، سیستم حمایتی مناسبی داشته باشند. بیماران باید درک کنند که جراحی لاغری ابزاری است که برای ایجاد سبک زندگی سالم‌تر که شامل فعالیت جسمانی و تغذیه سالم است، به آنها کمک می‌کند. بیشتر بیماران به دلیل ناتوانی در درک این مسئله یا عدم حمایت برای دستیابی به موفقیت، واجد شرایط عمل جراحی نیستند.

مهم‌ترین عامل برای دستیابی به موفقیت‌، محیط باثباتِ خانه است. متقاضیان جراحی باید برای سلامت روانی از از حمایت کافی برخوردار باشند زیرا جراحی تحول‌آفرین است و استرس زیادی ایجاد می‌کند.
همان‌طور که پیش از عمل جراحی نیازمند مراقبت کافی هستیم‌، پس از آن هم به مراقبت کافی نیاز داریم. همانند جراحی پیوند عضو که گیرنده عضو پس از عمل به پیگیری زیادی نیاز دارد. حتماً لازم است تا تیم پزشکی و تیم روان‌شناسی رفتاری حضور داشته باشند.

تعداد جراحی‌های چاقی کودکان در حال افزایش است

براساس آماری در حدود ۱۶۰۰ کودک از پایگاه‌داده کودکان بستری، جراحی لاغری انجام داده‌اند. این تعداد‌، تنها دو درصد از 78649 کودک چاقی هستند که نام آنها در این پایگاه‌داده وجود دارد. میانگین سنی کمی بالاتر از ۱۸ سال است اما شرکت‌کنندگان ۷ ساله هم نیز جراحی انجام داده‌اند. پزشکان معتقدند نرخ جراحی لاغری در میان کودکان همچنان در حال افزایش است زیرا داده‌های بیشتری در دسترس قرار می‌گیرند که امنیت و کارایی این عمل را ثابت می‌کنند.

پوشش بیمه درمانی برای جراحی لاغری کودکان

زمانی که مسئله بیمه برای انجام جراحی مطرح می‌شود، میان انجام عمل در کودکان و بزرگسالان تفاوت‌هایی وجود دارد که موانعی ایجاد می‌کند. افزایش پوشش بیمه به اطلاعات دقیق مربوط به طولانی‌مدت، اجماع نظر مراکز بهداشت و درمان و حمایت در سطح ملی و منطقه‌ای بستگی دارد.

این مسئله که آیا جراحی لاغری برای کودکان پذیرفته می‌شود یا خیر‌، مسئله بحث برانگیزی است اما این عمل برای افراد زیادی اثربخش بوده و ضمن سلامت کامل به وزن ایده آل خود دست یافته اند. با این وجود با مشاوره رایگان تیم اسلیم بیوتی و بررسی کامل کودک قبل از تصمیم گیری برای جراحی لاغری ضروریست.