چربی احشایی (Visceral Fat) چربی عمقی و پنهانی است که اطراف اندامهای حیاتی مثل کبد و قلب جمع میشود. برخلاف چربی زیرپوستی، این نوع چربی با چشم دیده نمیشود؛ اما تاثیر آن بر سلامتی بسیار جدی است.
این نوع چربی با افزایش خطر دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، بیماری قلبی و سندرم متابولیک همراه است. کاهش آن از طریق تغذیه سالم، ورزشهای هوازی و قدرتی و سبک زندگی فعال امکان پذیر است.
چربی احشایی چیست و چه تفاوتی با چربی زیرپوستی دارد؟
- چربی احشایی چیست؟ چربی احشایی یا Visceral Fat چربی است که در اطراف اندامهای داخلی ذخیره میشود و با بیماریهای متابولیک ارتباط مستقیم دارد.
- چربی زیرپوستی چیست؟ چربی که درست زیر پوست و در نواحی شکم و پهلو دیده و لمس میشود.
تفاوت:
- چربی زیر پوستی بیشتر مسئله زیبایی و تناسب اندام است.
- چربی احشایی تهدیدی برای سلامتی به شمار میرود.
چربی احشایی به انگلیسی
چربی احشایی در انگلیسی به صورت Visceral Fat شناخته میشود.
مطالعه بیشتر: ساسج بای پس
جدول مقایسهای
ویژگی | چربی احشایی | چربی زیرپوستی |
محل تجمع | اطراف اندامهای داخلی (کبد، رودهها، قلب) | زیر پوست شکم و پهلو |
تشخیص | با دستگاه BIA، MRI، سیتیاسکن | با چشم و لمس قابل مشاهده است |
خطر سلامتی | بالا (دیابت، بیماری قلبی، فشار خون) | پایینتر، بیشتر مربوط به ظاهر |
روش کاهش | ورزش هوازی، تغذیه سالم، سبک زندگی | رژیم غذایی، ورزش، در برخی موارد لیپوساکشن |
شاخص و میزان نرمال چربی احشایی
- شاخص چربی احشایی چیست؟ این شاخص (Visceral Fat Index) نشان دهنده میزان تجمع چربی اطراف اندامهاست.
- میزان نرمال: معمولا در دستگاههای آنالیز بدن (BIA) عدد کمتر از ۱۰ نرمال است.
- چربی احشایی باید چند باشد؟ عدد بالاتر از ۱۳ نشان دهنده ریسک بالا برای بیماریهای متابولیک است.
از کجا بفهمیم چربی احشایی داریم؟
چربی احشایی با چشم قابل تشخیص نیست. روشهای تشخیص:
- اندازه دور کمر: بالای ۸۸ سانتی متر در زنان و ۱۰۲ سانتی متر در مردان هشداردهنده است.
- BMI و نسبت دور کمر به باسن (WHR): شاخصهای تقریبی.
- BIA (Bioelectrical Impedance): دستگاههای تخصصی ترکیب بدن.
- MRI و سی تی اسکن: دقیقترین روشهای کلینیکی.
مطالعه بیشتر: بالن معده
چرا چربی احشایی خطرناک است؟
چربی احشایی فقط یک لایه اضافی چربی نیست، بلکه فعالیت متابولیک دارد و هورمونها و مولکولهای التهابی ترشح میکند که برای بدن مضر هستند.
مهمترین عوارض:
- دیابت نوع ۲: مقاومت به انسولین
- بیماری قلبی – عروقی: افزایش کلسترول بد (LDL) و کاهش کلسترول خوب (HDL)
- فشار خون بالا: تأثیر بر دیواره عروقسندرم متابولیک: مجموعهای از فشار خون بالا، قند خون بالا و اختلالات چربی
- مشکل در عمل ابدومینوپلاستی: وجود چربی احشایی زیاد باعث سختتر شدن جراحی زیبایی شکم میشود.
مطالعه بیشتر: لیپیدما
دلیل ایجاد چربی احشایی
- تغذیه ناسالم: مصرف زیاد قند و غذاهای فرآوریشده.
- کم تحرکی: کاهش مصرف انرژی.
- استرس و هورمون کورتیزول: افزایش ذخیره چربی در ناحیه شکم.
- ژنتیک: برخی افراد استعداد بیشتری دارند.
- افزایش سن و تغییرات هورمونی: بهویژه در خانمها پس از یائسگی.
باورهای غلط درباره کاهش چربی احشایی
- کمربند لاغری یا ماساژ موضعی چربی احشایی را از بین میبرد.
حقیقت: چربی احشایی عمقی است و هیچ وسیله موضعی آن را کاهش نمیدهد. - دمنوشها و مکملها سریع چربی شکم را آب میکنند.
حقیقت: هیچ قرص یا دمنوشی بدون تغییر رژیم غذایی و ورزش نمیتواند موثر باشد. - آب کردن چربی احشایی در چند روز امکان پذیر است.
حقیقت: کاهش واقعی معمولا ۸ تا ۱۲ هفته زمان میبرد.
بیشتر بخوانید: مینی بای پس معده
روشهای کاهش و درمان چربی احشایی
در پاسخ به اینکه چربی احشایی چگونه از بین میرود باید به این موارد توجه داشته باشید:
۱. تغذیه سالم
- کاهش مصرف قند و نوشیدنیهای شیرین
- افزایش مصرف فیبر (سبزیجات، غلات کامل، حبوبات)
- پروتئین سالم (مرغ، ماهی، حبوبات)
- چربیهای مفید (آووکادو، روغن زیتون، آجیل)
۲. ورزش برای چربی احشایی
- ورزشهای هوازی: دویدن، دوچرخه، شنا (حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته)
- تمرینات قدرتی: ۲–۳ جلسه در هفته برای افزایش متابولیسم
- تمرینات اینتروال (HIIT): موثرترین روش علمی برای کاهش چربی احشایی
۳. سبک زندگی سالم
- خواب کافی (۷–۸ ساعت)
- مدیریت استرس (مدیتیشن، یوگا)
- پرهیز از الکل و سیگار
۴. روشهای پزشکی
کاهش چربی احشایی مستقیما با جراحی ممکن نیست. اما جراحی چاقی (عمل اسلیو معده یا عمل بای پس کلاسیک معده) باعث کاهش کلی چربی و به تبع آن کاهش چربی احشایی میشود.
تمامی جراحی های لاغری توسط متخصصین ماهر و با تجربه در کلینیک اسلیم بیوتی انجام میگیرد. می توانید برای دریافت مشاوره، فرم مشاوره رایگان را پر کنید.
از بین بردن چربی احشایی شکم
چربی احشایی که اطراف اندامهای داخلی تجمع میکند، برخلاف چربی زیرپوستی به رژیم و ورزش واکنش سریع نشان میدهد. بهترین روش برای کاهش آن شامل ترکیبی از ورزشهای هوازی منظم، مانند دویدن، شنا یا دوچرخه سواری، همراه با اصلاح رژیم غذایی کم کربوهیدرات و پر پروتئین است.
کاهش استرس و خواب کافی نیز نقش مهمی در کنترل این چربی دارد، زیرا هورمون کورتیزول میتواند ذخیره چربی احشایی را افزایش دهد.
از بین بردن چربی احشایی شکم و پهلو
چربی پهلوها اغلب با چربی احشایی همراه است و تنها تمرکز بر تمرینات موضعی کافی نیست. برای کاهش موثر، باید تمرکز روی ورزشهای ترکیبی و رژیم غذایی سالم باشد.
تمرینات مقاومتی مانند اسکوات و پلانک، همراه با ورزشهای هوازی، باعث کاهش ذخایر چربی کل بدن و بهویژه احشایی میشوند. مصرف فیبر بالا، کاهش شکر و چربیهای ترانس، و افزایش مصرف سبزیجات و پروتئین کمک بزرگی است.
بیشتر بخوانید: لیفت باسن برزیلی
سوالات متداول
کدام غذاها باعث افزایش چربی احشایی میشوند؟
قندهای ساده، فست فود، نوشابه و چربیهای ترانس.
بهترین ورزش برای کاهش چربی احشایی چیست؟
ورزشهای هوازی مثل دویدن و HIIT در کنار تمرینات قدرتی.
چربی احشایی چگونه از بین میرود؟
با ترکیب رژیم سالم، ورزش منظم و کاهش استرس.
کاهش چربی احشایی چقدر زمان میبرد؟
معمولا ۸–۱۲ هفته تغییر محسوسی دیده میشود.
آیا چربی احشایی خطرناک است؟
بله، با دیابت نوع ۲، فشار خون بالا و بیماری قلبی ارتباط دارد.
آیا کمربند لاغری یا دمنوشها موثرند؟
خیر؛ کاهش واقعی فقط با رژیم و ورزش ممکن است.
کاهش چربی احشایی چقدر زمان میبرد؟
زمان کاهش چربی احشایی به شدت وابسته به سبک زندگی فرد است. معمولا با تغییرات منظم رژیم غذایی و ورزش، کاهش قابل توجهی طی ۶ تا ۱۲ هفته مشاهده میشود؛ اما برای کاهش کامل و ماندگار ممکن است چند ماه طول بکشد.
چربی احشایی در عمل ابدومینوپلاستی چه نقشی دارد؟
در عمل ابدو یا عمل تامیتاک، چربی احشایی مستقیما برداشته نمیشود؛ زیرا این عمل بیشتر روی پوست و چربی زیرپوستی تمرکز دارد. زیاد بودن آن میتواند نتایج جراحی را محدود کند و ریسک عمل را بالا ببرد.
میزان نرمال چربی احشایی باید چقدر باشد؟
میزان سالم چربی احشایی با توجه به روش اندازهگیری (CT ،MRI یا اندازه گیری دور کمر) متفاوت است. به طور کلی، مردان با دور کمر کمتر از ۹۴ سانتی متر و زنان کمتر از ۸۰ سانتیمتر معمولا سطح نرمال چربی احشایی دارند. مقادیر بالاتر میتوانند خطر بیماریهای قلبی، دیابت و فشار خون را افزایش دهند.
چربی احشایی چیست و چه فرقی با چربی زیرپوستی دارد؟
چربی احشایی (Visceral Fat) در اطراف اندامهای داخلی مانند کبد و روده تجمع مییابد، در حالی که چربی زیرپوستی (Subcutaneous Fat) زیر پوست قرار دارد و به راحتی قابل لمس است.