بالن معده چیست؟ آشنایی با مزایا و عوارض آن

بالن معده به عنوان یکی از گزینه‌های محبوب در سال‌های اخیر، توجه بسیاری از افراد دارای اضافه‌ وزن یا چاقی را جلب کرده است. بالن معده یک روش غیر جراحی برای کاهش وزن است که با قرار دادن یک بالن سیلیکونی در معده، احساس سیری زودرس ایجاد می‌کند.
این روش برای افرادی با BMI بین ۳۰ تا ۴۰ مناسب است و معمولا بین ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش وزن بدن را در شش ماه ایجاد می‌کند. در این مقاله از نحوه عملکرد آن تا مزایا، عوارض احتمالی، هزینه و میزان اثربخشی در مقایسه با روش‌های دیگر را بررسی می‌کنیم.

بالن معده چیست؟

بالون معده (Gastric Balloon) یک ابزار پزشکی از جنس سیلیکون نرم است که به صورت موقت (۶ تا ۱۲ ماه) درون معده قرار داده می‌شود. این بالن با محلول نمکی پر می‌شود تا قسمتی از فضای معده را اشغال کرده و فرد را زودتر سیر کند.

عملکرد آن به این صورت است:

• کاهش حجم معده
• تحریک گیرنده‌های سیری در دیواره معده
• کند شدن تخلیه معده و کاهش گرسنگی

بیشتر بخوانید: اسلیو معده

چه کسانی کاندید بالن معده هستند؟

افرادی که:

• BMI بین ۳۰ تا ۴۰ دارند و کاندید جراحی چاقی نیستند.
• روش‌های دیگر کاهش وزن برایشان موثر نبوده است.
• به‌ دنبال راهی غیرجراحی، موقت و برگشت‌ پذیر هستند.

بالون معده معمولا برای افراد با چاقی مفرط (BMI بالای ۴۰) توصیه نمی‌شود، مگر با تشخیص پزشک و به عنوان مرحله اول پیش از جراحی.

دغدغه‌ها و باورهای رایج در خصوص بالن معده برای لاغری

مراحل انجام بالن در معده

۱. ارزیابی اولیه

• مشاوره با پزشک برای بررسی BMI، سابقه بیماری‌ها و شرایط گوارشی.
• انجام آزمایش خون و آندوسکوپی (در صورت نیاز).

۲. انتخاب نوع بالن

بسته به شرایط بیمار، نوع بالن انتخاب می‌شود (مایعی، هوایی یا قابل بلع).

۳. آمادگی قبل از نصب

• ۸ ساعت ناشتایی قبل از عمل.
• مصرف داروهای آرام‌ بخش یا ضد تهوع در صورت دستور پزشک.

۴. نصب بالن از طریق آندوسکوپی

• بالن از طریق دهان وارد معده شده و با مایع پر می‌شود.
• این کار حدود ۲۰ دقیقه طول می‌کشد و با بیهوشی سبک انجام می‌شود.

۵. مراقبت بعد از قرارگرفتن

• چند ساعت استراحت و ترخیص در همان روز.
• مصرف دارو برای تهوع و رفلاکس در هفته‌های اول.

۶. دوره قرار گرفتن بالن (۶ تا ۱۲ ماه)

• پیروی از رژیم غذایی دقیق و جلسات کنترل وزن با پزشک.
• کاهش وزن تدریجی در این بازه زمانی.

۷. خارج کردن بالن

• پس از پایان دوره، بالن از طریق آندوسکوپی خارج می‌شود.
• این مرحله سریع و بدون درد است.

مراقبت‌ها و رژیم غذایی بعد از بالون معده

پس از قرار دادن بالن معده برای لاغری، رعایت موارد زیر اهمیت زیادی دارد:

• ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول: تنها مایعات شفاف بنوشید (آب، آبگوشت صاف‌ شده و آب سیب رقیق‌ شده).
• روز سوم تا هفته اول: شروع به مصرف سوپ‌های رقیق، اسموتی، ژله و ماست صاف‌ شده کنید.
• هفته دوم به بعد: به‌ تدریج غذاهای نرم و سپس جامدات سبک را اضافه کنید.
• داروها: معمولا داروهای ضد تهوع و ضد اسپاسم توسط پزشک تجویز می‌شود.
• فعالیت بدنی: فعالیت‌های سبک مثل پیاده‌روی از روز دوم توصیه می‌شود؛ فعالیت‌های سنگین تا ۲ هفته ممنوع است.

نکات کلیدی رژیم:

• غذا را به‌ آرامی بجوید و خوب خرد کنید.
• بین نوشیدنی و غذا حداقل ۳۰ دقیقه فاصله بگذارید.
• از نوشابه، غذاهای چرب، فست‌ فود، شیرینی‌ها و خوراکی‌های حجیم پرهیز کنید.
• پرخوری حتی از نوع سالم آن، باعث تهوع و درد معده می‌شود.

مزایای این روش لاغری

• کاهش وزن بدون جراحی یا بیهوشی کامل
• مدت‌ زمان کوتاه انجام (۳۰-۴۵ دقیقه)
• قابل‌ برداشت و برگشت‌ پذیر
• کاهش خطرات نسبت به جراحی‌های چاقی
• کمک به کنترل بیماری‌های متابولیک مثل دیابت نوع ۲ و فشار خون

عوارض و محدودیت‌های عمل بالن معده

میزان اثربخشی و نتایج علمی

طبق مطالعات سال ۲۰۲۵ (JAMA & Obesity Reviews):

• کاهش وزن: ۱۰ تا ۱۵٪ از وزن اولیه در شش ماه
• بهبود قابل‌ توجه در قند خون، چربی خون و فشار خون
• رضایت بیماران: بالای ۸۰٪ در صورت رعایت رژیم و فعالیت بدنی

مطالب مرتبط: بای پس معده

هزینه بالن معده در ایران 1404

هزینه‌ها بسته به نوع بالن، مرکز درمانی و پزشک متفاوت است، اما به‌طور متوسط:

تغییر سبک زندگی پس از بالن گذاشتن معده

این روش یک ابزار کمکی است، نه یک راه‌ حل جادویی. برای رسیدن به نتایج بهتر باید به این موارد توجه داشته باشید:

• رژیم غذایی سالم را رعایت کنید.
• فعالیت بدنی منظم داشته باشید.
• در صورت لزوم با پزشک مشاوره داشته باشید.

جهت مشاوره رایگان کلیک کنید.

علائم ترکیدن بالن معده

• آبی یا سبز شدن ادرار به دلیل نشت رنگ متیلن بلو از بالن
• درد ناگهانی و شدید شکمی بدون دلیل مشخص
• تهوع و استفراغ مداوم و غیرقابل کنترل
• احساس نفخ یا فشار زیاد در معده
• در موارد نادر، علائم انسداد روده یا کاهش وزن شدید و سریع

در صورت مشاهده این علائم، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

بالن معده بهتر است یا بوتاکس معده؟

• بالن کاهش وزن بیشتری ایجاد می‌کند (۱۰ تا ۱۵٪ وزن بدن).
• بوتاکس معده روش کم‌ تهاجمی‌تر، ارزان‌تر و با تاثیر کوتاه‌تر است (۵ تا ۱۰٪ کاهش وزن).
• بالن برای افرادی با BMI بالای ۳۰ توصیه می‌شود؛ بوتاکس مناسب افراد با اضافه‌ وزن کمتر است.
• بوتاکس معمولا بدون تهوع و دردهای اولیه است؛ اما بالن ممکن است در روزهای اول ناراحتی گوارشی ایجاد کند.
• مدت ماندگاری بوتاکس حدود ۳ تا ۶ ماه است؛ بالن معمولا ۶ تا ۱۲ ماه در معده باقی می‌ماند.

اگر به دنبال نتیجه بلند مدت‌تر هستید، بالن انتخاب مناسب‌تری‌ست.

حلقه معده بهتر است یا بالن معده؟

• بالن روش غیرجراحی، موقتی و مناسب برای چاقی متوسط است (BMI بین ۳۰ تا ۴۰). کاهش وزن سریع‌تری دارد؛ اما حدود ۱۰ تا ۱۵٪ وزن را کم می‌کند. اگر به دنبال روش ساده و بدون جراحی هستید، بالن گذاری معده پیشنهاد می‌شود.
• حلقه معده نیاز به جراحی دارد؛ اما برای چاقی شدید (BMI بالای ۴۰) موثرتر است و کاهش وزن بیشتری (۲۰ تا ۳۰٪) در طولانی‌ مدت ایجاد می‌کند. اگر اضافه‌ وزن خیلی زیادی دارید و به دنبال نتیجه بلندمدت هستید حلقه معده به شما پیشنهاد می شود.

منابع:

Mayo Clinic – Intragastric balloon procedure

Cleveland Clinic – Gastric Balloon for Weight Loss

PubMed – Efficacy and safety of the intragastric balloon

NHS UK – Gastric balloon procedure