دلیل سرگیجه بعد از جراحی لاغری و درمان آن

علل سرگیجه پس از جراحی لاغری

علت سرگیجه بعد از جراحی لاغری می‌تواند متفاوت باشد. عموماً بیمارانی که تحت جراحی لاغری قرار گرفته‌اند پس از عمل سرگیجه یا سبکی سر را تجربه می‌کنند. از واژه سرگیجه برای توصیف احساساتی اعم از احساس ضعف یا سبکی سر تا احساس تشویش استفاده می‌شود. در این مقاله پس از بررسی علت سرگیجه بعد از جراحی لاغری، نحوه درمان آن تشریح شده است.

عدم تعادل شیمیایی

بر اساس نتایج تعداد زیادی از آزمایش‌های بالینی، عدم تعادل شیمیایی در بدن منجر به بروز سرگیجه‌های موقت می‌شود. بیمارانی که تحت جراحی لاغری قرار گرفته‌اند عموماً به دلیل رژیم غذایی محدود در کنار تغییر سبک زندگی پس از عمل دچار سرگیجه می‌شوند.

تعدادی از بیمارانی که تحت جراحی اسلیو قرار گرفته‌اند بدان دلیل که بین وعده‌های غذایی آن‌ها وقفه زیادی وجود دارد یا به دلیل عدم نوشیدن آب کافی دچار سرگیجه می‌شوند.

بدن انسان برای عملکرد درست به آب و غذای کافی نیاز دارد و تغذیه ناکافی و کم‌آبی باعث عملکرد نادرست بدن می‌شود، الکترولیت‌ها توازن خود را از دست می‌دهند و ضعف یا سرگیجه نتیجه این امر است.

الکترولیت‌ها

پتاسیم، سدیم و کلر مهم‌ترین الکترولیت‌های بدن انسان هستند. برای حفظ تعادل این الکترولیت‌های مهم در بدن و کاهش احتمال سرگیجه لازم است تا بیمارانی که تحت جراحی لاغری قرار گرفته‌اند و همچنین سایر بیماران آب کافی بنوشند و تغذیه صحیح داشته باشند.

گرچه دلیل سرگیجه بیمارانی که جراحی لاغری انجام داده‌اند عدم تعادل شیمیایی است؛ اما نوشیدن فوری آب یا چند جرعه از نوشیدنی‌های مخصوص ورزشکاران مانند گیترید (Gatorade) یا پاورید (Powerade) برای تسکین سرگیجه سودمند است.

کاهش قند خون واکنشی

کاهش قند خون واکنشی شرایطی است که بیمارانی را آزار می‌دهد که بیش از یک سال از جراحی لاغری آن‌ها گذشته است. لرزش، سرگیجه، گیجی و ازدست‌دادن هوشیاری علایم مرتبط با کاهش قند خون واکنشی هستند.

کاهش قند خون واکنشی شرایطی است که در آن معمولاً یک و نیم تا سه ساعت پس از صرف وعده غذایی قند خون پایین می‌آید. شایان‌ذکر است که کاهش قند خون واکنشی هیچ ارتباطی با واکنش انسولین دیابت یا حتی تشخیص دیابت شیرین پیش از انجام عمل ندارد. این وضعیت صرفاً عارضۀ جانبی جراحی لاغری است و تعداد کمی از بیمارانی که این جراحی را انجام داده‌اند آن را تجربه می‌کنند.

قبل از انجام جراحی لاغری اضافه‌وزن بیماران منجر به ترشح هورمون‌هایی می‌شود که ترشح انسولین را افزایش می‌دهند. وقتی بیمار تحت عمل لاغری قرار می‌گیرد به انسولین حساسیت بیشتری پیدا می‌کند و قند خون با سرعت بیشتری از جریان خون خارج می‌شود و این امر منجر به کاهش قند خون واکنشی می‌شود.

درمان کاهش قند خون واکنشی

درمان کاهش قند خون واکنشی به‌شدت علایم بستگی دارد. اگر دچار احساس لرز یا ضعف شده‌اید و وقت وعده غذایی بعدی‌تان نرسیده است، یک کربوهیدرات کوچک همراه با یک پروتئین کوچک میل کنید (مثلاً پنج کلوچه کوچک و یک پنیر رشته‌ای). هرچند اگر نزدیک است که از حال بروید، باید با نوشیدن چهار تا شش اونس آب‌میوة معمولی سریعاً قند خونتان را افزایش دهید.

پیشگیری از سرگیجه بعد از جراحی لاغری ناشی از قند خون

اگر بیمار از کاهش قند خون واکنشی در عذاب است، باید در کل روز سطح قند خون را ثابت نگه دارد. بیمارانی که دچار کاهش قند خون واکنشی هستند باید حتماً بافاصله زمانی سه‌تا چهار ساعت غذا و میان‌وعده‌های متعادل میل کنند.

میان‌وعده‌ها و غذاها باید شامل پروتئین بدون چربی، غلات، میوه‌ها و سبزی‌ها با فیبر بالا باشد. از مصرف غذاهای بسیار شیرین اجتناب کنید چرا که این غذاها باعث می‌شوند بدن انسولین زیادی ترشح کند که منجر به افت قند خون می‌شود.

لازم به ذکر است که باید از مصرف نوشیدنی‌های الکلی اجتناب شود؛ زیرا نوشیدنی‌های الکلی نیز منجر به کاهش سطح قند خون می‌شوند.

عدم تحمل راست ایستادن

منظور از عدم تحمل راست ایستادن احساس سرگیجه یا سبکی سر بیمار، تاری دید، احساس ضعف، حالت غش و گیجی و حالت تهوع پس از برخاستن است. چاقی باعث افزایش فعالیت دستگاه عصبی سمپاتیک می‌شود که به تنظیم فشارخون کمک می‌کند.

تعداد زیادی از افراد سه‌تا شش ماه پس از انجام جراحی لاغری کاهش دائمی و قابل‌توجه فعالیت دستگاه عصبی سمپاتیک را تجربه می‌کنند.

اخیراً چندین کارآزمایی بالینی گزارش داده‌اند که علایم مزمن غش (سرگیجه و سبکی سر)، سنکوپ (ضعف) و افت فشارخون وضعیتی از علائم عدم تحمل راست ایستادن پس از جراحی لاغری هستند.

تعداد زیادی از بیماران برای درمان فشارخون بالا و غیرقابل‌کنترل تحت عمل جراحی لاغری قرار می‌گیرند هرچند، معکوس‌سازی فشارخون مرتبط با چاقی می‌تواند منجر به افت فشارخون وضعیتی شود.

سرگیجه، علایم نشت بخیه

جراحی اسلیو شامل حذف بخشی از معده و سپس ایجاد یک معدۀ کوچک با اندازه تقریباً یک موز است. جراح با استفاده از منگنه بخیه معده را بخیه می‌زند. ممکن است محتوای معده و شیرۀ معده از خط بخیه به خارج از دستگاه گوارش نشت کنند.

سرگیجه یکی از علائمی است که بیمار در صورت نشت خط بخیه آن را تجربه می‌کند. اگر سرگیجه با علایم دیگری مانند درد شکمی، تورم شکم، تب، ضربان قلب سریع یا تنگی نفس همراه است حتماً باید خط بخیه معاینه شود.

درمان

نشتی خط بخیه تنها با انجام یک عمل جراحی دیگر یا قراردادن یک لوله تخلیه در داخل بدن بیمار درمان می‌شود. انجام جراحی به سفت کردن بیشتر خط بخیه اسلیو معده کمک می‌کند. قراردادن لوله تخلیه مسیر اسیدهای معده را تغییر می‌دهد تا معده درمان شود و نشتی متوقف شود و از سرایت‌کردن اسید معده به سایر اندام‌ها جلوگیری می‌کند.

سرگیجه ناشی از سندرم دامپینگ پس از جراحی لاغری

سندرم دامپینگ زمانی رخ می‌دهد که غذا مستقیماً و بدون هضم از کیسه معده وارد روده کوچک شود. سندرم دامپینگ می‌تواند باعث ایجاد احساس سرگیجه در بیمارانی شود که جراحی اسلیو معده انجام داده‌اند.

سرگیجه به دلیل سندرم دامپینگ بدان دلیل رخ می‌دهد که غذا برای روده بیش‌ازحد غلیظ است و روده مجبور است هورمون‌های بیشتری ترشح کند.

درنتیجه، روده‌ها نفخ می‌کنند و پر می‌شوند و این امر باعث می‌شود سی تا شصت دقیقه بعد فرد دچار اسهال شود. بعضی از مواد ترشح شده روده بر فشارخون و ضربان قلب تأثیر می‌گذارند و این امر منجر به سرگیجه و حتی حالت غش می‌شود.

درمان

ایجاد تغییرات در رژیم غذایی مهم‌ترین درمان سندرم دامپینگ است. ازجمله توصیه‌های غذایی برای کاهش بروز سندرم دامپینگ شامل اجتناب از مصرف مایعات حداقل تا سی دقیقه بعد از غذا و تقسیم کالری روزانه به شش وعده غذایی کوچک است.

علاوه بر این، عدم مصرف غذاهای پر کربوهیدرات ساده و مصرف پروتئین و چربی بیشتر به کاهش سندرم دامپینگ کمک می‌کند. اگر تغییرات در رژیم غذایی اثری نداشته باشد، برای کاهش سندرم دامپینگ داروهای آهسته رهش تجویز می‌شود.

سبکی سر پس از جراحی لاغری به دلیل کمبود مواد مغذی

برای توصیف احساس ضعف یا لرز نیز از عبارت سرگیجه استفاده می‌شود. جراحی لاغری می‌تواند باعث کمبود مواد معدنی و ویتامین‌هایی شود که باعث می‌شود بیماران در پاهایشان احساس ضعف و لرز کنند.

کمبود مس پس از جراحی لاغری منجر به ایجاد مشکل در راه‌رفتن و انواع اختلالات عصبی و روانی می‌شود.

کمبود آهن از شایع‌ترین کمبودهای مواد مغذی در میان بزرگسالان است. افرادی که تحت عمل جراحی لاغری قرار گرفته‌اند نیز دچار کمبود آهن می‌شوند. کمبود آهن پس از عمل جراحی منجر به احساس خستگی و ضعف عمومی می‌شود.

درمان سرگیجه بعد از جراحی لاغری

پیشنهاد می‌شود همه بیمارانی که جراحی لاغری انجام داده‌اند مکمل ویتامین و مواد معدنی مصرف کنند. به دلیل تغییرات ایجادشده در مسیر دستگاه گوارش پس از جراحی لاغری میزان جذب ویتامین‌ها و مواد معدنی شدیداً کاهش پیدا می‌کند. مصرف مکمل‌های روزانه ویتامین و مواد معدنی جایگزین ویتامین‌ها و مواد معدنی است که جذب نمی‌شوند و باعث افزایش انرژی بیمار می‌شوند.

این‌که بیماران هفته‌ها و ماه‌ها یا حتی بیش از یک سال پس از جراحی لاغری دچار ضعف و سرگیجه، ضعف یا لرز شوند امری عادی است. عوامل متعدد مربوط به جراحی اسلیو از کمبود مواد مغذی گرفته تا خون‌ریزی خط بخیه می‌توانند منجر به احساس سرگیجه شوند.