عوارض جراحی بای پس چیست و میزان شیوع آن چقدر است

عوارض بعد از جراحی بای پس، نگرانی بسیاری از افرادیست که قصد انجام عمل بای پس را دارند. در این مقاله شایع ترین عوارض جراحی بای پس معده به همراه درصد شیوع آن‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. احتمال بروز بسیاری از این عوارض جراحی لاغری بسیار کم بوده و با انتخاب بهترین جراح لاغری درصد خطر بسیار کاهش می یابد. با این وجود با آگاهی از عوارض بای پس با خیالی راحت تر به انجام این عمل اقدام می‌کنید.

 حالت تهوع

بطور کلی میانگین ریسک بروز حالت تهوع بعد از جراحی بای پس معده کمتر از سایر عمل‌ها (حدود 2 درصد) است. معمولاً رعایت توصیه‌های جراح لاغری یا متخصص تغذیه درباره رژیم غذایی حالت تهوع را بهبود می‌بخشد. علاوه بر این، دریافت حجم زیادی از مایعات درون وریدی با سرعت سریع‌تر به کاهش این عارضه کمک می‌کند.

 کم‌آبی

 کم‌آبی به معنای کاهش مایعات است و از عوارض جراحی بای پس است که بعد از جراحی لاغری شیوع کمتری دارد. هرچند، اگر بیمار در هفته‌های پس از عمل جراحی به‌اندازه کافی آب بنوشد، این مشکل برطرف می‌شود. معمولاً دو لیتر آب در روز توصیه می‌شود. عدم مصرف آب کافی بعد از جراحی بای پس معده منجر به تشدید کم‌آبی و عوارض دیگر می‌شود. اگر کم‌آبی شدید باشد، فرد مجبور به دریافت مایعات با سرم می‌شود.

 سوءهاضمه

 سوءهاضمه (اختلال هضم) به‌عنوان مشکل هضم غذا تعریف می‌شود. این مورد از عوارض عمل بای پس با احساس سوزش معده یا درد در قسمت بالایی شکم همراه است. درمان سوءهاضمه شامل تغییر رژیم غذایی یا اجتناب از مصرف غذاهای چرب است. همچنین، می‌توان تنها با نوشیدن مایعات برای مدتی معین، سوءهاضمه را درمان کرد. اگر تغییر رژیم غذایی نتیجه‌بخش نبود، برای درمان این بیماری از داروهای ضد اسید معده و مسدود کننده‌های H2 استفاده می‌شود.

سندرم دامپینگ (هایپوگلیسمی واکنشی)

 این مورد از عوارض بای پس زمانی رخ می‌دهد که قند خون بیمار پایین باشد. این شرایط معمولاً ۴۵ تا ۶۰ دقیقه پس از مصرف غذاهای پر کربوهیدرات رخ می‌دهد. علائم این وضعیت عبارتند از احساس منگی، افزایش ضربان قلب و تعریق. این امر بدان دلیل است که بین قند خون و انسولین موجود در جریان خون تعادل وجود ندارد. انسولین قند را فرآوری می‌کند اما اگر پس از مصرف قند ماده غذایی هنوز انسولین در خون باقی بماند، قند خون کاهش پیدا می‌کند. مصرف چند اونس آبمیوه رقیق یا شیر کم‌چرب رقیق به‌عنوان درمان اثربخش این شرایط اثبات شده‌اند. فرد برای جلوگیری از بروز هیپوگلیسمی واکنشی باید از مصرف قند اجتناب کند و در وهله اول باید پروتئین مصرف کند.  سندرم دامپینگ به‌عنوان عارضه جراحی بای پس معده اغلب به دلیل تخلیه بیش از حد پس از جراحی رخ می‌دهد. معمولاً داروها این مشکل را برطرف می‌کنند. خطر بروز این وضعیت در حدود یک درصد است.

 کمبود مواد مغذی از عوارض جراحی بای پس

بعضی از افرادی که جراحی بای‌پس انجام می‌دهند دچار کمبود مواد مغذی می‌شوند. این کمبودها شامل پوکی‌استخوان، کم‌خونی و بیماری متابولیک استخوان هستند. می‌توان با مصرف مکمل‌های معدنی و ویتامین‌ها از کمبود مواد مغذی پیشگیری کرد.

 سنگ کیسه صفرا از عوارض بای پس

امکان سنگ کیسه صفرا بصورت عارضه جراحی بای پس ۳۳ درصد است که در صورت مصرف داروی مخصوص به مدت 6 ماه این احتمال به کمتر از 2 درصد می‌رسد. سنگ‌های کیسه صفرا از تکه‌های کلسترول و سایر مواد درون کیسه صفرا یا مجاری صفراوی تشکیل می‌شوند. زمانی که فرد وزن زیادی را کم می‌کند، احتمال ابتلا به سنگ کیسه صفرا به طور قابل‌توجهی افزایش پیدا می‌کند. می‌توان با مصرف نمک صفراوی از تشکیل سنگ کیسه صفرا جلوگیری کرد. بعضی از جراحان به‌منظور مقابله با این شرایط، در طول بای‌پس کیسه صفرای بیمار را برمی‌دارند.

 فتق برشی

فتق برشی نیز یکی دیگر از عوارض جراحی بای پس است. این وضعیت خطرناک شامل انسداد روده است. فتق سوراخی است که زمانی به وجود می‌آید که عضو داخلی یا قسمتی از بدن از شکاف جراحی خارج شود. فتق در داخل شکم یا عضلات دیواره شکم رخ می‌دهد. ممکن است فتق داخلی در اثر جراحی و جابه‌جایی روده اتفاق بیفتد. در جراحی باز نسبت به جراحی لاپاراسکوپی احتمال بروز فتق دیواره شکم است و معمولاً چند ماه پس از جراحی رخ می‌دهد. اگرچه احتمال بروز این وضعیت در بیمارانی که جراحی باز انجام داده‌اند ۲۰ درصد است اما احتمال بروز آن در بیمارانی که لاپاراسکوپی انجام داده‌اند تنها 2/0 است.

 عفونت زخم

 ممکن است به دلیل باکتری‌های آزاد شده روده در طول عمل، زخم‌ها دچار عفونت شوند. همین مسئله می‌تواند برای داخل شکم اتفاق بیفتد. احتمال بروز عفونت مثانه و عفونت کلیه نیز وجود دارد. مصرف آنتی‌بیوتیک، درمان تنفسی و فعالیت فیزیکی پس از عمل جراحی این خطرات را کاهش می‌دهد. در جراحی باز نسبت به جراحی لاپاراسکوپی احتمال شیوع این نوع از عفونت‌ها بیشتر است. احتمال ابتلا به این عارضه بعد از جراحی بای پس معده بسیار نادر و کمتر از یک درصد است.

 زخم‌های Marginal Ulcer

پس از جراحی بای‌پس احتمال بروز marginal ulcer در معدۀ تازه ایجاد شده وجود دارد. معمولاً می‌توان با رعایت دستورالعمل‌های غذایی صحیح از بروز آن‌ها جلوگیری کرد. همچنین می‌توان با عدم استعمال دخانیات و عدم استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (از جمله ایبوپروفن) از ابتلا به آنها جلوگیری کرد.

اغلب این زخم‌ها با درد و سوزش معده همراه هستند و می‌توان با آندوسکوپی (وسیله‌ای که در دهان قرار می‌گیرد و به سمت مری می‌رود) وجود آنها را تأیید کرد.  از آنجا که مهم‌ترین دلیل برای ایجاد Marginal Ulcer مصرف سیگار، قلیان، الکل و غذاهای بیش از حد ترش که ترشح اسید معده را خیلی زیاد می‌کنند است؛ می‌توان این زخم‌ها را با داروهای ضد اسید معده درمان کرد.

نشت آناستوموز

 این مورد از عوارض جراحی بای پس زمانی رخ می‌دهد که اتصال ایجاد شده در حین جراحی باعث نشت محتویات دستگاه گوارش به داخل شکم شود. این شرایط منجر به ایجاد عفونت شده و اگر سریعاً به آن پی برده شود، قابل‌درمان است. جراح می‌تواند با دمیدن هوا به داخل اتصال و استفاده از رنگ مطمئن شود که این اتصال برقرار است. خطر بروز نشت بسیار کم و حدود ۴ تا ۵ هزارم درصد است.

خونریزی بعد از عمل

 یکی دیگر از عوارض جراحی بای پس خونریزی بعد از عمل است. علائم شایع خونریزی پس از عمل شامل استفراغ خونی و یا مدفوع تیره (مدفوع خونی) است. دو نوع خونریزی وجود دارند که عبارتند از درون مجرایی و برون مجرایی. خونریزی درون مجرایی اغلب با استفاده از ایجاد خطوط درون وریدی برای احیای مایعات، تزریق گلبول قرمز، اندازه‌گیری ادرار با میل جراحی فولی و معاینه اورژانسی معده برطرف می‌شود. خط بخیه اصلی معده، طحال و دیواره معده منابع متداول خونریزی برون مجرایی هستند. می‌توان با لاپاراسکوپی فوری لخته را تخلیه کرد و منبع خونریزی را کنترل کرد. می‌توان خونریزی را با مایع رسانی به بدن، قطع مصرف داروهای ضدانعقاد و تزریق خون درمان کرد.

آمبولی ریه از عوارض جراحی بای پس

 زمانی که بدن آسیب می‌بیند یا تحت عمل جراحی قرار می‌گیرد، انعقاد خون افزایش پیدا می‌کند. گاهی اوقات، لخته خونی در رگ پا تشکیل می‌شود، این لخته چندتکه می‌شود و به سمت ریه‌ها شناور می‌شود. این نوع لخته آمبولی ریه نامیده می‌شود و می‌تواند کشنده باشد. همچنین باید توجه داشت که اگر بیمار پس از انجام عمل تحرک زیادی نداشته باشد، احتمال وقوع این اتفاق افزایش پیدا می‌کند.

به‌منظور رفع این مشکل، بلافاصله قبل از شروع عمل داروهای رقیق‌کننده خون تجویز می‌شوند. خطر ترومبوز وریدی شدید یا آمبولی ریه حدود یک درصد است. آمبولی ریه برای افرادی که هیچ تحرکی بعد از عمل ندارند یا شاخص توده بدنی بالا (بیشتر از 50) دارند محتمل است. این احتمال در افرادی که سابقه آمبولی ریه دارند بیشتر است اما معنای این جمله این نیست که افراد دارای سابقه حتما به آمبولی دچار می‌شوند. به طورکلی احتمال آمبولی بعد از جراحی بای پس بسیار کم و نزدیک به صفر درصد است.

با عوارض بای پس چه کنیم؟

همانطور که در هر یک از موارد عوارض بای پس توضیح دادیم، احتمال این خطرات و عوارض بسیار کمرنگ است.

آنچه واضح و مشخص است، احتمال خطرات بالا و شدید چاقی است! ریسک عوارض چاقی بسیار بیشتر از عوارض احتمالی جراحی بای پس است.

تیم اسلیم بیوتی تاکنون هزاران عمل لاغری را با موفقیت سپری کرده است (مشاهده برخی نمونه‌ها). جراحی توسط دو پزشک متخصص (آقای دکتر ماهر کردی و آقای دکتر سعید سینا) ریسک عوارض جراحی بای پس را بسیار ناچیز می‌کند.